نما؛ نمایش هنر و خلاقیت معماران
هر روزه ما با ساختمان‌های متعددی روبه رو میشویم. به آسانی از کنار برخی می‌گذریم اما برخی از آن‌ها باعث می‌شوند که اندکی توقف کنیم. نگاهی فراتر از یک نگاه معمولی و گذرا به آن بیندازیم و تصویر آن در خاطرمان بماند.
عنصر کلیدی که باعث می‌شود این اتفاق بیفتد، نمای ساختمان است. نمای ساختمان، اولین بخشی است که از ساختمان به چشم می‌آید و مخاطب را مجذوب خود می‌کند. هر چقدر هم که طراحی داخلی یک ساختمان با کیفیت و درجه یک باشد، اگر نمای خوبی نداشته باشد در جذب مخاطب نمی‌تواند خیلی موفق عمل کند.
علاوه براین نمای ساختمان در زشتی و زیبایی کلی یک محله هم تاثیر بسزایی دارد. برای خیلی از ما پیش آمده که در یک محله‌ی با کیفیت با خانه‌هایی زیبا، ساختمانی که نمای مناسبی نداشته را فراموش نکرده‌ایم و بسیار به چشممان آمده است.
نمای ساختمان
در یک تعریف ساده نمای ساختمان به یک ضلع، معمولا ضلع جلویی سازه گفته می‌شود. شما می‌توانید یک ساختمان را بدون پی آن در نظر بگیرید؟ قطعا نه. برای پیدا کردن چرایی آن هم می‌توانید سری به مقاله پی ساختمان بزنید. نمای ساختمان هم به عنوان بیرونی‌ترین قسمت ساختمان، شبیه پی یعنی قسمت زیرین و پنهان ساختمان اهمیت بالایی دارد.
نمای ساختمان، شخصیت یک ساختمان است. آن چیزی که باعث می‌شود یک ساختمان “منحصر به فرد” به نظر برسد، نمای آن است. طرح نمای ساختمان در شکل‌های مختلفی می‌تواند باشد. در حقیقت، این قسمت از فرایند ساختمان سازی، قسمتی است که معمار می‌تواند بیشترین خلاقیت و هنر خود را به نمایش بگذارد و در معنای واقعی یک اثر هنری خلق کند.
البته اهمیت نما فقط در قسمت زیبایی شناختی آن خلاصه نمی‌شود. اهمیت نمای ساختمان در معماری و ساخت وساز بسیار بیشتر از این است.
اهمیت نمای ساختمان
- متعادل سازی شرایط اقلیمی
یکی از مهم‌ترین نقش‌هایی که نمای ساختمان دارد، تاثیر آن در متعادل کردن شرایط اقلیمی است. احتمالا از خود بپرسید که چطور این اتفاق می‌افتد؟ نقشی که نمای ساختمان در این موضوع ایفا می‌کند از هر اقلیمی با اقلیم دیگر متفاوت است. برای مثال مناطقی که پرتوهای خورشیدی به شکل خشنی میتابند، یک نمای اصولی از ورود این پرتوها به اتاق‌ها جلوگیری می‌کند. در نتیجه درون خانه به شکل آزاردهنده‌ای گرم نمی‌شود.
نمای ساختمان علاوه براینکه گرما را کنترل می‌کند، هزینه‌های مربوط به HAVC (گرمایش و تهویه) را نیز کاهش می‌دهد. - مدیریت حریم خصوصی
یکی از نقش‌های مهمی که نمای ساختمان دارد، ایجاد یک حریم خصوصی و مشخص برای سازه است. - افزایش امنیت
یکی از دغدغه‌های هر سازنده و مشتری این است که تا جایی که امکان دارد، امنیت ساختمان را بالا ببرد. اگر نما از متریال محکمی ساخته شود، یک لایه‌ی امنیتی اضافی برای ساختمان‌ها به وجود می‌آورد - سپری در برابر عناصر طبیعی
نمای یک ساختمان از ساکنین آن، در برابر باد، باران، درجه حرارت و رطوبت شدید محافظت می‌کند. یک نمایی که طبق اصول استاندارد و با متریال درجه یک ساخته می‌شود، باعث می‌شود سازه از مقاومت خوبی در برابر فرسایش برخوردار شود. - عایق صوت
اگر نما به خوبی طراحی شود، در مقایسه با نماهای معمولی می‌تواند به عنوان عایق صوتی عمل کرده و باعث رفاه بیشتر ساکنین شود.
تاریخچه نما
سیستم‌های نما در طول تاریخ در ابتدا شکل‌های بسیار ساده‌ای داشتند. اما به مرور و با پیشرفت مصالح مورد استفاده و دانش مهندسی شکل پیچیده‌تری پیدا کرده‌اند. اگر به شکل سازه‌های باقی مانده از دوران کهن دقت کرده باشید، احتمالا متوجه شکل‌های سادهی آن‌ها می‌شوید. اکثر آن‌ها نماهای ساده‌ای مثل هرم مربع شکل دارند.
با گذشت زمان، نماها، پیچیدگی هندسی بیشتری پیدا کردند. تا جایی که در دوره‌ی رنسانس شاهد سقف‌های طاقدار و گنبدها هستیم.
تاریخچه مصالح نما
برای شروع تاریخچه مصالح استفاده شده در نما، از ژاپن شروع می‌کنیم. 807 سال قبل از میلاد مسیح در ژاپن، از چوب به عنوان مصالح برای ساخت نما استفاده می‌شد. در همان زمان در دیگر نقاط جهان نیز، خشت، آهک، چوب و سنگ مصالح به کاربرده شده در نما بودند.
در قرن 1800 شیشه به عنوان مصالحی جدید برای ساخت نما در اروپا کار خود را شروع کرد. درواقع با پیدایش و گسترش تکنولوژی مدرن در صنعت ساخت و ساز، سنگ و شیشه به عنوان متریال اصلی و ترجیحی نما جایگاه مهمی پیدا کردند و در طول قرن 1900 نیز این جایگاه مهم را حفظ کردند.
با گذشت زمان و کمک طراحی‌های غربی، سنگ طبیعی، مصالح کمپوزیتی آلومینیومی و شیشه‌ای به عنوان متریال اصلی نما استفاده می‌شدند. با پیشرفت تکنولوژی، معماران به دنبال پیدا کردن جایگزینی برای مصالح کمپوزیتی آلومینیومی و سنگ افتادند. اروپا در این زمینه ابتکار عمل را در دست گرفت و شروع به استفاده از مصالح سرامیکی جدیدی برای نما کرد.
با شروع فناوری چاپ دیجیتال، نمای سرامیک تغییراتی پیدا کرد و نسبت به نمونه‌های اولیه انعطاف‌پذیرتر و مقاوم‌تر در برابر تغییرات آب و هوایی شده است. همچنین نماهای سرامیکی از لحاظ رنگ و طرح طیف گسترده‌ای دارند و در دسترس هم هستند.
انواع نما
نماها بر حسب متریالی که در ساخت آن‌ها استفاده می‌شود یا طرحشان انواع مختلفی دارند.
در یک تقسیم بندی کلی نماها به این سه دسته تقسیم می‌شوند:
- کلاسیک
- نئوکلاسیک
- مدرن
نمای کلاسیک یا رومی
نمای کلاسیک یا رومی از سبک معماری کلاسیک رومی و یونانی گرفته شده است. سبک‌های معماری که در اروپای پس از رنسانس متولد شده‌اند را می‌توان به عنوان معماری کلاسیک در نظر گرفت. طیف وسیعی از نماهای کلاسیک در سراسر ایران و خاورمیانه ساخته شده‌اند.
نمای نئوکلاسیک
در یک تعریف ساده، سبک معماری که در آن از عناصر کلاسیک در سبک مدرن استفاده کنند، نئوکلاسیک نامیده می‌شود. برای شناخت این سبک باید حتما با سبک کلاسیک آشنایی کامل داشت. در طراحی نماهای نئوکلاسیک، از تزئینات و طرح‌های کلاسیک به همراه امکانات مدرن استفاده می‌شود.
نمای مدرن
طراحی نمای مدرن در اوایل قرن بیستم خلق شده است. نمای مدرن طراحی خلاقانه و جسورانه‌ای دارد که همین ویژگی باعث تمایز آن از سبک‌های کلاسیک و نئوکلاسیک می‌شود. در نمای مدرن همیشه باید منتظر یک شگفتی باشید.
عنصر اساسی و مهم طراحی مدرن، نوآورانه بودن آن است. همچنین این نوع نما بر خلاف نمای کلاسیک، بر سادگی هرچه تمام‌تر تاکید می‌کند. در ساخت این نوع نما از امکانات و تکنولوژی مدرن استفاده می‌شود.
